Dallimi mes një alergjie të lëkurës dhe zgjebes nuk është gjithmonë i lehtë. Të dyja shkaktojnë kruarje dhe parehati serioze, por shkaqet dhe trajtimi janë krejtësisht të ndryshme, ndaj kuptimi i saktë i secilës është shumë i rëndësishëm.
Zgjebja (scabies) është më e përhapur sesa mendohet. Nuk lidhet me mungesë higjiene dhe mund të prekë këdo. Ajo shkaktohet nga një marimangë mikroskopike, Sarcoptes scabiei, e cila jeton në sipërfaqen e lëkurës.
Simptoma kryesore është kruarja shumë e fortë, sidomos gjatë natës. Kjo përkeqësohet për shkak të ngrohjes së trupit, ambientit të ngrohtë të shtratit dhe mungesës së shpërqendrimeve. Marimanga femër hap tunele të vogla në shtresën e jashtme të lëkurës dhe lë vezë dhe mbetje, të cilat nxisin reagimin e sistemit imunitar – ky reagim shkakton kruarjen, jo vetë lëvizja e parazitit.
Zgjebja përhapet kryesisht përmes kontaktit të drejtpërdrejtë dhe të zgjatur me një person të infektuar (fjetje në të njëjtin shtrat, përqafime të shpeshta). Më rrallë, mund të transmetohet përmes rrobave, peshqirëve ose çarçafëve të përdorur.
Nëse konstatohet zgjebja në një familje, nuk mjafton të trajtohet vetëm një person. Zakonisht rekomandohet që të gjithë anëtarët e familjes të ndjekin trajtimin, për të shmangur riinfektimin.
Në anën tjetër, alergjitë e lëkurës shkaktohen nga irritues të ndryshëm: ushqime, kozmetikë, detergjentë ose faktorë mjedisorë. Edhe pse mund të kruhen, ato nuk lidhen me parazitë, por me një reagim imunitar ndaj diçkaje që trupi e percepton si kërcënim. Për këtë arsye, edhe trajtimi është tjetër.
Çfarë duhet bërë?
Nëse dyshohet për zgjebe, shmangni vetë-mjekimin. Vetëm një profesionist shëndetësor mund të vendosë diagnozën dhe të përshkruajë trajtimin e duhur (kremra ose barna specifike). Gjithashtu rekomandohet larja e çarçafëve dhe rrobave me ujë të nxehtë, ruajtja e higjienës dhe mosndarja e sendeve personale.
Përfundim:
Informimi dhe zbulimi i hershëm janë kyçe. Njohja e dallimeve mes alergjisë dhe zgjebes ndihmon në veprim të shpejtë, mbron familjarët dhe e bën trajtimin efektiv. Ky tekst është informues dhe nuk zëvendëson konsultën mjekësore.